Windykator

Spis inwentarza i prywatny wykaz inwentarza to dwa różne sposoby ustalania składu majątku spadkowego oraz zakresu odpowiedzialności za długi spadkowe, przewidziane w polskim prawie spadkowym.

Spis inwentarza jest dokumentem urzędowym sporządzanym przez komornika sądowego na podstawie postanowienia sądu. Komornik dokonuje szczegółowego spisu przedmiotów należących do spadku, przedmiotów objętych zapisami windykacyjnymi oraz długów spadkowych. Spis ma na celu ochronę masy spadkowej i ograniczenie odpowiedzialności spadkobierców tylko do wartości ustalonego stanu czynnego spadku. Dokument ten ma większą moc dowodową niż wykaz inwentarza — w razie rozbieżności między tymi dokumentami wiążący jest spis inwentarza. Sporządzenie spisu inwentarza przez komornika wiąże się z dwoma głównymi kosztami: opłatą sądową wynoszącą 100 zł oraz stałą opłatą komorniczą w wysokości 400 zł. W przypadku konieczności wyceny majątku przez biegłych rzeczoznawców, koszty mogą wzrosnąć nawet do kilku tysięcy złotych, w zależności od złożoności sprawy i nakładu pracy komornika. Jednak w takim przypadku również przy sporządzaniu prywatnego wykazu inwentarza o którym mowa niżej, należy powołać rzeczoznawców do wyceny.

Wykaz inwentarza (potocznie: “prywatny wykaz inwentarza”) jest dokumentem sporządzanym samodzielnie, np. przez spadkobiercę, wykonawcę testamentu lub zapisobiercę windykacyjnego, według wzoru określonego przez prawo. Nie bierze w nim udziału komornik sądowy. Wykaz ten można złożyć w sądzie albo u notariusza, co nadaje mu wymiar prawny. Koszt sporządzenia prywatnego wykazu inwentarza zależy od tego, czy jest składany przed sądem, czy przed notariuszem – w praktyce najczęściej przed notariuszem, co wiąże się z opłatą za sporządzenie protokołu w wysokości 200 zł netto plus VAT (czyli razem 246 zł). Złożenie wykazu w sądzie jest natomiast zwolnione z opłat. Czy jest zatem sens złożyć wykaz inwentarza przed notariuszem? Jeżeli komuś zależy na czasie, to jak najbardziej. Sporządzający wykaz inwentarza (nie notariusz tylko spadkobierca) powinien z należytą starannością ująć wszelkie składniki majątku, ich wartość oraz zobowiązania według stanu z chwili otwarcia spadku. Jeśli ujawnią się nowe składniki majątku, wykaz powinien być uzupełniony.

Wpis zaktualizowano dnia 20 września 2025 r.

Bezpłatne porady: poczta@pamietnikwindykatora.pl