Windykator

Pytanie: Czy istnieje jakiś przepis na podstawie którego współmałżonek może żądać zabezpieczenia roszczenia o podział majątku wspólnego? Dodam, że w trakcie trwania procesu o rozwód.

Odpowiedź: Tak, jest to art. 730 kpc (kodeksu postępowania cywilnego). Roszczenie o podział majątku wspólnego jest zwykle uważane za roszczenie niepieniężne, jednak sąd może udzielić zabezpieczenia przed wszczęciem postępowania lub w jego toku. Zabezpieczenie roszczenia w sprawie o podział majątku wspólnego ma na celu zapobieżenie sytuacjom, w których jeden z byłych małżonków mógłby wyzbyć się majątku lub utrudnić wykonanie przyszłego orzeczenia o podziale. Jest to szczególnie istotne, ponieważ takie postępowania są zazwyczaj długotrwałe. Opłata od wniosku o zabezpieczenie roszczenia wynosi 100 złotych.

A czy uwzględnienie takiego wniosku jest obligatoryjne czy według uznania sądu a jeżeli według uznania sądu to w praktyce czy często w sprawach o podział wspólnego majątku jest taki wniosek uwzględniany czy raczej nie?

Aby uzyskać zabezpieczenie należy zgodnie z art. 730¹ kpc uprawdopodobnić interes prawny w udzieleniu zabezpieczenia a interes prawny w udzieleniu zabezpieczenia istnieje wtedy, gdy brak zabezpieczenia uniemożliwi lub poważnie utrudni wykonanie zapadłego w sprawie orzeczenia lub w inny sposób uniemożliwi lub poważnie utrudni osiągnięcie celu postępowania w sprawie. Przykładowo, jeśli jeden ze współmałżonków ukrywa cenne składniki majątkowe lub je zbywa bez zgody drugiej strony, to druga strona może wnioskować o zabezpieczające środki prawne aby zapewnić uczciwy podział majątku

Często stosowanym sposobem zabezpieczenia jest ustanowienie zakazu zbywania nieruchomości lub innych cennych składników majątkowych, aby zapobiec ich utracie przed rozstrzygnięciem sprawy. Na wniosek uprawnionego sąd może też ustanowić hipotekę przymusową na nieruchomości należącej do drugiego małżonka, do określonej kwoty. Sąd może też orzec zajęcie ruchomości, wynagrodzenia, rachunku bankowego – w przypadku roszczeń pieniężnych, czyli zastosować środki przewidziane w art. 747 kpc (kodeksu postępowania cywilnego). Mogą również zostać orzeczone inne środki, takie jak ustalenia dotyczące korzystania ze wspólnej własności lub nakazy powstrzymania się od określonych działań.

Generalnie sądy chyba niezbyt często przychylają się do wniosku o zabezpieczenie roszczenia tego typu.

Zaktualizowano 18 października 2025 r.