Windykator

Pytanie: Chciałbym zapytać, czy można ubiegać się o zabezpieczenie roszczenia w postępowaniu upominawczym czy tylko w postępowaniu nakazowym? Nie mam wystarczających dokumentów dowodowych do postępowania nakazowego, tylko niepodpisana ze strony dłużnika faktura. A dłużnik z tego co mi już wiadomo, pozbywa się jawnego majątku i wnosi sprzeciwy od nakazów zapłaty żeby zyskać na czasie.

Odpowiedź: Zabezpieczenie roszczenia to instytucja prawa cywilnego, której celem jest ochrona interesów wierzyciela na czas trwania postępowania sądowego – tak, by dłużnik nie mógł się np. pozbyć majątku, uniemożliwiając późniejszą egzekucję zasądzonej należności. Art. 730¹ § 1 KPC (Kodeks postępowania cywilnego) stanowi, że udzielenia zabezpieczenia może żądać każda strona lub uczestnik postępowania, jeżeli uprawdopodobni roszczenie oraz interes prawny w udzieleniu zabezpieczenia. O zabezpieczenie roszczenia można wnioskować w postępowaniu upominawczym lub zwykłym, a nie w postępowaniu nakazowym, ponieważ nakaz zapłaty w postępowaniu nakazowym z chwilą wydania stanowi tytuł zabezpieczenia, wykonalny bez nadawania mu klauzuli wykonalności. Wniosek o zabezpieczenie roszczenia można złożyć zarówno przed wszczęciem postępowania jak i w jego trakcie – wraz z pozwem w postępowaniu upominawczym. Wniosek o zabezpieczenie powinien zawierać uprawdopodobnienie istnienia roszczenia (np. faktura, umowa), uprawdopodobnienie interesu prawnego w uzyskaniu zabezpieczenia (np. ryzyko, że dłużnik ukryje majątek) oraz wskazanie sposobu zabezpieczenia, a w przypadku roszczeń pieniężnych także sumę zabezpieczenia.

Nie jest wykluczone wskazanie przez uprawnionego dwóch lub więcej sposobów zabezpieczenia. Sąd wówczas decyduje o udzieleniu zabezpieczenia wybierając sposób zabezpieczenia który powinien zapewnić wierzycielowi ochronę nie obciążając nadmiernie dłużnika. Zgodnie z art. 747 Kodeksu postępowania cywilnego zabezpieczenie roszczeń pieniężnych następuje przez:
1) zajęcie ruchomości, wynagrodzenia za pracę, wierzytelności z rachunku bankowego albo innej wierzytelności lub innego prawa majątkowego;
2) obciążenie nieruchomości obowiązanego hipoteką przymusową;
3) ustanowienie zakazu zbywania lub obciążania nieruchomości, która nie ma urządzonej księgi wieczystej lub której księga wieczysta zaginęła lub uległa zniszczeniu;
4) obciążenie statku albo statku w budowie hipoteką morską;
5) ustanowienie zakazu zbywania spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu;
6) ustanowienie zarządu przymusowego nad przedsiębiorstwem lub gospodarstwem rolnym obowiązanego albo zakładem wchodzącym w skład przedsiębiorstwa lub jego częścią albo częścią gospodarstwa rolnego obowiązanego.

Opłata sądowa za wniosek o zabezpieczenie wynosi 100 zł, jeśli wniosek jest zawarty w pozwie lub we wniosku wszczynającym postępowanie nieprocesowe. Po udzieleniu zabezpieczenia przez sąd, jego wykonaniem zajmuje się komornik sądowy, który dokonuje zajęcia – zabezpieczenia wskazanych składników majątku dłużnika.

Nasuwa się natomiast pytanie czy niepodpisana faktura jest dowodem który uprawdopodobnia istnienie roszczenia; w mojej ocenie – nie jest dowodem zawarcia transakcji handlowej. Reasumując, może Pan złożyć wniosek o zabezpieczenie roszczenia w postępowaniu upominawczym natomiast mam poważne wątpliwości, czy sąd ten wniosek uwzględni chociażby ze względu na brak potwierdzenia istnienia roszczenia.

Czy wniosek o udzielenie zabezpieczenie roszczenia może zawierać także odsetki?

Tak, koszty wykonania zabezpieczenia również a ponadto także przewidywane koszty postępowania. Jak chodzi natomiast o zabezpieczenie roszczenia w kwestii wymagalności odsetek, to Sąd Apelacyjny w Warszawie w wyroku z dnia 6 marca 2020 r., sygn. akt I ACa 405/19 wskazał, że postanowienie zabezpieczające nie wpływa na wymagalność roszczenia. Oznacza to, że odsetki należy zapłacić za cały okres opóźnienia, niezależnie od tego, czy roszczenie zostało zabezpieczone. Innymi słowy, samo udzielenie zabezpieczenia nie powoduje automatycznego zawieszenia naliczania lub płatności odsetek, chyba że sąd wprost to postanowi.

Zaktualizowano 04 października 2025 r.