Rozwiązanie umowy dożywocia
Zgodnie z art. 913 § 2 Kodeksu cywilnego jedynie w wypadkach wyjątkowych sąd może na żądanie zobowiązanego lub dożywotnika rozwiązać umowę o dożywocie, jeżeli dożywotnik jest zbywcą nieruchomości. Przepis ten nie precyzuje o jakie wypadki wyjątkowe chodzi. Jednak zgodnie z orzecznictwem Sądu Najwyższego chodzi wyłącznie o przypadki rażąco nagannego zachowania się zobowiązanego – nabywcy nieruchomości wobec dożywotnika. Orzecznictwo wskazuje, że chodzi o sytuacje szczególnie drastyczne, np. krzywdzenie dożywotnika, agresję, złą wolę ze strony nabywcy nieruchomości, naruszanie nietykalności cielesnej dożywotnika, porzucenie go bez opieki i świadczeń, czy inne czyny karalne wobec niego. Niewłaściwe stosunki osobiste między stronami są koniecznym, ale niewystarczającym warunkiem. Musi wystąpić także element wyjątkowości sytuacji – samo pogorszenie relacji nie wystarcza. Wskutek rozwiązania umowy dożywocia, własność nieruchomości wraca do zbywcy (dożywotnika), a prawo dożywocia wygasa automatycznie. Zobowiązany (nabywca nieruchomości) może dochodzić zwrotu nakładów poniesionych na nieruchomość w czasie jej posiadania, na podstawie przepisów o bezpodstawnym wzbogaceniu.
Rozwiązanie umowy dożywocia jest środkiem ostatecznym, stosowanym wtedy, gdy nie jest możliwe zapewnienie ochrony dożywotnikowi w inny sposób (np. poprzez zamianę dożywocia na rentę). Sąd ma w tym zakresie swobodę decyzyjną (“sąd może” rozwiązać umowę) co oznacza, że nawet w trudnych sytuacjach rozwiązanie nie jest automatyczne, lecz zależy od oceny sądu. Jeśli stosunki między stronami są złe, ale nie występują “wypadki wyjątkowe”, to możliwa jest zamiana prawa dożywocia na dożywotnią rentę – jest to rozwiązanie mniej radykalne i łatwiejsze do uzyskania.
Wpis zaktualizowano dnia 07 lipca 2025 r.
Bezpłatne porady: poczta@pamietnikwindykatora.pl
A czy mnożna rozwiązać umowę dozywocia na wniosek obu stron zgodnych co do tego?
Gośka
16 mar 21 o 13:26
Można zmienić umowę dożywocia za porozumieniem stron. Można tego dokonać u notariusza.
admin
16 mar 21 o 13:30
A coś słyszałam, że można zmienić umowę o dożywocie na rentę? Tylko za porozumieniem stron?
Gośka
16 mar 21 o 16:14
Art. 913. § 1 KC – Jeżeli z jakichkolwiek powodów wytworzą się między dożywotnikiem a zobowiązanym takie stosunki, że nie można wymagać od stron, żeby pozostawały nadal w bezpośredniej ze sobą styczności, sąd na żądanie jednej z nich zamieni wszystkie lub niektóre uprawnienia objęte treścią prawa dożywocia na dożywotnią rentę odpowiadającą wartości tych uprawnień.
admin
16 mar 21 o 20:05
A za porozumieniem stron zamiana na rentę też tylko przed sądem czy można notarialnie?
Gośka
16 mar 21 o 20:37
Przed notariuszem. Przed sądem to gdy na wniosek jednej ze stron.
admin
17 mar 21 o 08:03
To może podobnie jak z pozbyciem się lokatorów wylicytowanej nieruchomości – wystarczy zniechęcić ich zachowaniem się i sami opuszczą nieruchomość.
wujek Leon
28 lip 21 o 07:40
Za jakieś takie zniechęcanie dożywotnika zachowaniem można trafić na ławę oskarżonych. Rada więc od czapy.
ciocia Leokadia
15 sie 21 o 12:28
Odciąć media: ogrzewanie, prąd, wodę, gaz i się sam wyniesie o ile będzie mieć alternatywę, pieniądze na wynajęcie pokoju gdzieś, kawalerki.
kreatywny
8 gru 24 o 20:18