Przestępstwo udaremniania egzekucji komorniczej
Najpierw poniżej przepisy po czym chyba to co Was bardziej interesuje czyli praktyka.
Mamy zatem art. 300 § 2 Kodeksu karnego o utrudnianiu zaspokojenia wierzyciela który to przepis stanowi, że kto, w celu udaremnienia wykonania orzeczenia sądu lub innego organu państwowego, udaremnia lub uszczupla zaspokojenie swojego wierzyciela przez to, że usuwa, ukrywa, zbywa, darowuje, niszczy, rzeczywiście lub pozornie obciąża albo uszkadza składniki swojego majątku zajęte lub zagrożone zajęciem, bądź usuwa znaki zajęcia, podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.
A zatem, z godnie z brzmieniem ww. przepisu, przestępstwem jest nie tylko na przykład zbycie już zajętego przez komornika telewizora ale też zbycie telewizora którego komornik jeszcze nie zajął ale który zająłby a zbycie tego telewizora spowodowało, że nie ma już z czego wyegzekwować całego długu.
Ściganie przestępstwa udaremnienia egzekucji komorniczej
Zadano mi pytanie, czy zawiadomienie o przestępstwie udaremniania egzekucji komorniczej może wnieść komornik? To zależy od tego o który paragraf art. 300 kk (kodeksu karnego) chodzi. Jeżeli udaremnianie zachodzi już na etapie egzekucji komorniczej (paragraf 2), to wtedy przestępstwo to jest ścigane z urzędu czyli zawiadomienie skutecznie może wnieść każdy (w tym komornik) czyli nie wyłącznie pokrzywdzony. Jeżeli natomiast udaremnianie dokonywane jest na wcześniejszym etapie, (paragraf 1), to przestępstwo to jest ścigane tylko na wniosek pokrzywdzonego, chyba że pokrzywdzonym jest Skarb Państwa.
Obowiązek naprawienia szkody w wyniku przestępstwa z art. 300 kk
Nasuwa się tak pokrzywdzonym wierzycielom pytanie, jaki jest sens wnosić do organów ścigania zawiadomienie o popełnieniu przez dłużnika tego przestępstwa? Otóż możliwe jest zasądzenie w wyroku karnym obowiązku naprawienia szkody, w tym pod rygorem zarządzenia wykonania kary pozbawienia wolności (o ile zostanie orzeczona w zawieszeniu). Tak uznał Sąd Najwyższy w postanowieniu z dnia 3 kwietnia 2019 r., sygn. akt III KK 25/18 oddalającym kasację Rzecznika Praw Obywatelskich wniesioną na rzecz skazanego. Nie ma tu zatem zastosowania art. 415 § 1 kpk (Kodeksu postępowania karnego) stanowiący, że obowiązku naprawienia szkody nie orzeka się, jeżeli roszczenie wynikające z popełnienia przestępstwa jest przedmiotem innego postępowania albo o roszczeniu tym prawomocnie orzeczono, jak to ma miejsce w przypadku skazania za oszustwo
Od czasu do czasu nasuwa mi się pytanie, czy przestępstwem udaremniania egzekucji jest zmiana konta bankowego gdy dotychczasowe zajął komornik. Ostatecznie skłaniam się raczej do twierdzenia, że nie jest to przestępstwo ale nie odpowiadam za te moje słowa. 😉 Dobre konta osobiste do zmiany masz tutaj a dobre konta firmowe tutaj. 😉
Wpis zaktualizowano dnia 09 czerwca 2025 r.
Bezpłatne porady: poczta@pamietnikwindykatora.pl
Brak możliwości uzyskania obowiązku naprawienia szkody przy art. 300 kk czyni ten przepis mało skutecznym.
Anonim
18 cze 20 o 12:40
Dłużnik udaremnił egzekucję – przepisał nieruchomość a prokurator i sąd: to nie przestępstwo.
Dłużnik nazywa się tak samo jak prokurator prowadząca sprawę. To być może przypadkowa zbieżność nazwisk, ale czyż aż nie prosiło się o to, aby dać tę sprawę innemu prokuratorowi w tej prokuraturze w niewielkim mieście? Po cholerę pokrzywdzony ma snuć, powiedzmy że chore, spekulacje. Aha, prezes sądu rejonowego w którym nie uwzględniono zażalenia pokrzywdzonego na postanowienie o odmowie wszczęcia postępowania, też nazywa się tak jak dłużnik i prokurator; może to popularne w tych stronach nazwisko które nosi wiele niespokrewnionych z sobą osób.
Do rzeczy jednak, oto frapujące (przynajmniej mnie) uzasadnienie postanowienia o odmowie wszczęcia śledztwa.
Sygn. akt Ds …
POSTANOWIENIE
o odmowie wszczęcia śledztwa
Dnia 20 września 2012 r.
BM- prokurator Prokuratury Rejonowej w Kartuzach
po rozpoznaniu zawiadomienia adw. JM działającego na rzecz AZ
na podstawie art. 305 par. 1 kpk, art. 325a kpk*) i art. 17 par. 1 pkt. 2 k.p.k.
postanowiła
odmówić wszczęcia śledztwa w sprawie
I. zaistniałego w dniu 2 maja 2012r. w K udaremnienia wykonania
orzeczenia Sądu Rejonowego w G z dnia 4 kwietnia 2012r. sygn. I Nc 106/12 poprzez zbycie nieruchomości położonej w K. objętej księga wieczystą Kw nr … i działania na szkodę wierzyciela AZ tj. o czyn z art. 300 par. 2 k.k – z uwagi na to, że czyn nie zawiera znamion czynu zabronionego / art. 17 I par. 1 pkt 2 k.p.k.
II doprowadzenia w dniach 16 listopada 2011 r. i 21 listopada 2011r. w L.gm. K. AZ do niekorzystnego rozporządzenia mieniem w łącznej kwocie 70.720,65 zł tj. o czyn z art. 286 par. 1 k.k. – z uwagi na to, że czyn nie zawiera znamion czynu zabronionego /art. 17 par. 1 pkt. 2 k.p.k.
Uzasadnienie
W dniu 10 września 2012r. do Prokuratury Rejonowej w Kartuzach wpłynęło z Prokuratury Rejonowej w G zawiadomienie sporządzone przez adw. JM reprezentującego AZ o popełnieniu przestępstwa polegającego na oszustwie oraz udaremnieniu egzekucji.
W sprawie przeprowadzono postępowanie sprawdzające w którego wyniku ustalono że w dniu 16 listopada 2011r LM – właściciel Przedsiębiorstwa Handlowo Usługowego M z siedzibą w L pobrał od AZ kukurydze wartości 35.155,89 zł a następnie w dniu 21 listopada 2011r kolejną partię kukurydzy wartości 35.564,75 zł. i nie uregulował należności pomimo że na fakturach wskazano 14 termin zapłaty .W grudniu 2011 r pokrzywdzony telefonicznie kontaktował się z LM który twierdził, że ureguluje należności. W połowie stycznia 2012r. pokrzywdzony dowiedział się, ze LM ma kłopoty z płynnością finansową i może być problem z zapłatą należności. W dniu 4 kwietnia 2012r Sąd Rejonowy w G wydał nakaz zapłaty sygn. I Nc 106112. którym zasadził od LM na rzecz pokrzywdzonego kwotę 70.720,65 zł z należnymi odsetkami. Nakaz te został następnie zaopatrzony w klauzulę wykonalności a następnie przekazany komornikowi przy Sadzie Rejonowym w K. Z zeznań AZ wynika że egzekucja komornicza może być nieskuteczna ponieważ LM ma kłopoty finansowe i nie posiada już majątku który można by zająć. AZ zeznał też że w międzyczasie LM dwukrotnie kontaktował się z jego pełnomocnikiem i deklarował że ureguluje pierwszą ratę do dnia 12 czerwca 2012r. „ czego jednak nie uczynił. W połowie czerwca 2012r. okazało sie ze w dniu 2 maja 2012r. LM zbył nieodpłatnie swoją nieruchomość położoną w K objętą księgą wieczystą Kw… na rzecz członka rodziny MM w trybie art. 519 k.c Ponadto w 2012r. L M zaciągnął kredyt hipoteczny w kwocie 720.000 z obciążając hipoteką swoją nieruchomość na której prowadził działalność.
Mając powyższe na uwadze stwierdzić należy że brak jest podstaw do wszczęcia śledztwa
Zgodnie z treścią art.303 k.p.k. postępowanie przygotowawcze wszczyna się, jeżeli zachodzi uzasadnione podejrzenie popełnienia przestępstwa. Nie jest wiec dopuszczalne wszczęcie takiego postępowania w sytuacji braku takiego uzasadnienia. Ma to miejsce zarówno w sytuacji, gdy jest oczywiste że czynu nie popełniono lub brak jest danych uzasadniających podejrzenie jego popełnienia albo wskazujących na wypełnienie znamion przestępstwa. W niniejszej sprawie zachodzi taka właśnie sytuacja w której nie można dopatrzyć się zrealizowania przez LM znamion czynów zabronionych. Sam fakt zawarcia umowy w związku z którą powstało zobowiązanie a następnie nie wywiązanie się z niego nie może być automatycznie uznane za czyn zabroniony . Niezbędnym znamieniem przestępstwa określonego w art. 286 1 kk. jest istnienie u sprawcy zamiaru dokonania oszustwa przy czym zamiar ten musi istnieć już w czasie dokonywania transakcji. Elementy przedmiotowe oszustwa muszą być wiec objęte świadomością sprawcy który chcąc zyskać należną korzyść majątkową działa świadome w określony sposób co konsekwencji prowadzi do wniosku że działa z zamiarem bezpośrednim kierunkowym obejmującym cel i sposób działania.
Środkiem zaś działania sprawcy musi być wprowadzenie pokrzywdzonego z błąd .W niniejszej sprawie tych elementów zabrakło. Z akt sprawy wynika jedynie, że pokrzywdzony zawarł z LM umowę z której ten ostatni się nie wywiązał. Takie zachowanie traktować można jedynie jako niekaralne niedotrzymanie warunków umowy i może być wyłącznie przedmiotem postępowania cywilnego. Bez znaczenia dla oceny zachowania LM w 2011 r. jest fakt zaciągnięcia przez niego kredytu w roku 2012.
Z uwagi na powyższe postanowiono jak w punkcie II
Również w odniesieniu do czynu opisanego w punkcie I nie znaleziono przesłanek do przyjęcia że wyczerpane zostały znamiona przestępstwa. Przestępstwo określone w art. 300 par. 2 k.k. ma charakter materialny a jego dokonanie wymaga udaremnienia lub uszczuplenia zaspokojenia wierzyciela. Sam fakt zbycia składnika majątku nie jest wystarczający dla bytu przestępstwa. Określenie w przepisie znamion typu czynu zabronionego określonego w art. 300 2 k.k. wskazuje że kryminalizacja zawężona została do tych postaci udaremnienia przez dłużnika egzekucji które prowadzą do skutku w postaci udaremnienia lub zaspokojenia wierzyciela. W niniejszej sprawie postępowanie egzekucyjne nie zostało jeszcze zakończone a samo podejrzenie pokrzywdzonego że dłużnik może nie mieć ma wystarczającego do jego zaspokojenia jest niewystarczające . Na uwadze należy mieć bowiem przepisy Kodeksu Postępowania Cywilnego które przewidują możliwość kontynuowania postępowania egzekucyjnego przeciwko nabywcy rzeczy. Z tych względów wszelkie ustalenia dotyczące udaremnienia lub uszczuplenia zaspokojenia wierzyciela na obecnym etapie postępowania egzekucyjnego są przedwczesne i nieuzasadnione. To z kolei powoduje, że brak jest podstaw do przypisania LM przestępstwa określonego w art. 300 par. 2 k.k. . nawet . w sytuacji zrealizowania przez niego pozostałych jego znamion. Z tych względów postanowiono jak w punkcie I.
Prokurator
O.K. o odmowę w sprawie oszustwa powiedzmy, że nie czepiam się. Czyż jednak nie jest przegięciem odmowa wszczęcia śledztwa w sprawie udaremnienia egzekucji? „Nabywca rzeczy” czyli bodaj syn dłużnika, tuż po otrzymaniu darowizny zaciągnął pod zabezpieczenie tej nieruchomości jakieś pożyczki hipoteczne, przez co nieruchomość została obciążona hipotekami. Pokrzywdzonemu, skuteczne skorzystanie ze skargi pauliańskiej, nic w tym przypadku nie pomoże ze względu na to, że podmioty które zabezpieczyły hipotecznie swoje wierzytelności, działały w dobrej wierze. Dłużnik ewidentnie udaremnił egzekucję. Pokrzywdzony zaś, swoją drogą, mógł faktycznie poczekać na pismo od komornika będące wysłuchaniem stron przed umorzeniem postępowania. Moim zdaniem jednak, w sprawie można by teraz ponownie złożyć zawiadomienie.
mazurek
18 lip 21 o 17:20
Działanie dłużnika musi być umyślne i podjęte w bezpośrednim zamiarze udaremnienia egzekucji. Nie jest konieczne, aby dłużnik ukrywał cały swój majątek; wystarczy ukrycie składników majątku, które dają największe szanse na zaspokojenie wierzyciela.
Anonim
16 lut 25 o 11:00