Windykator

Od czasu do czasu otrzymuję od Czytelników pytanie, dlaczego sąd nie wydał nakazu zapłaty w postępowaniu upominawczym na podstawie według nich prostego pozwu o zapłatę faktury albo zwrot pożyczki prywatnie udzielonej. Są zawiedzeni przeczytawszy, że sąd, wobec braku podstaw do wydania nakazu zapłaty postanowił przekazać sprawę do postępowania zwykłego, co potrwa (ale od nakazu zapłaty 50 procent pozwanych wnosi sprzeciw i wtedy też potrwa 😉 ).

Zgodnie z art. 499 § 1 Kodeksu postępowania cywilnego sąd nie wydaje nakazu zapłaty jeżeli według treści pozwu twierdzenia co do faktów budzą wątpliwość. Ktoś zapytać może na przykład, co może budzić wątpliwość skoro do pozwu załączona jest podpisana przez pozwanego dłużnika faktura a przecież nawet na podstawie niepodpisanej faktury sądy wydają nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym. No cóż, różne to mogą być wątpliwości sądu. Przyczyną przekazania sprawy do postępowania zwykłego może być na przykład wskazanie w pozwie nieprawidłowej daty początkowej od której należne są odsetki za zwłokę. Podaję taką przyczynę ponieważ w chyba trzech przypadkach na kilkaset wniesionych przeze mnie pozwów właśnie nieprawidłowo obliczyłem taką datę (w związku z fakturą z odroczonym terminem zapłaty). Jak widać, nie trzeba wiele do tego żeby sąd nie wydał nakazu zapłaty lecz przekazał sprawę do rozpoznania w postępowaniu zwykłym.

Pozostałe możliwe dwie przyczyny dla których sąd nie wyda nakazu zapłaty, to gdy według sądu roszczenie jest oczywiście bezzasadne oraz lub gdy zaspokojenie roszczenia zależy od świadczenia wzajemnego.

Pozostałe, bardziej oczywiste przesłanki do niewydania nakazu zapłaty, to:

– gdy roszczenie jest oczywiście bezzasadne – na przykład, gdy z dokumentów lub pozwu wynika, że należność została już zapłacona lub dochodzone żądanie nie ma podstawy prawnej,

– gdy zaspokojenie roszczenia zależy od świadczenia wzajemnego – jeśli pozwany jest zobowiązany do świadczenia tylko w razie spełnienia świadczenia wzajemnego przez powoda (np. wydanie towaru za zapłatę), sąd nie wyda nakazu zapłaty,

– gdy brak odpowiedniego wniosku o wydanie nakazu zapłaty – sąd rozpoznaje sprawę w trybie nakazowym lub upominawczym tylko na wniosek zawarty w pozwie. Jeśli taki wniosek nie został złożony, nakazu się nie wydaje,

– gdy do pozwu nie dołączono wymaganych dokumentów – w postępowaniu nakazowym konieczne są dokumenty urzędowe, rachunki zaakceptowane przez dłużnika, uznanie długu itd. Brak takich dokumentów uniemożliwia wydanie nakazu zapłaty,

– gdy brak możliwości doręczenia nakazu pozwanemu (np. nieznane miejsce pobytu) – w postępowaniu nakazowym sąd również może uchylić nakaz, jeśli nie uda się doręczyć go pozwanemu.

Wpis zaktualizowano dnia 18 lipca 2025 r.