Bezpodstawne wzbogacenie a przywłaszczenie
Pytanie: Rok temu wysłaliśmy do naszego kontrahenta omyłkowy przelew w kwocie prawie 13 tys. zł, wezwania do zwrotu nie były skuteczne. Aktualnie już on nie prowadzi firmy, była to jego jednoosobowa działalność. Z doświadczenia wiem, ż egzekucje komornicze w takich przypadkach najczęściej są bezskuteczne więc z powództwa w związku z bezpodstawnym wzbogaceniem chyb a zrezygnujemy. Czy niezwrócenie nam tego przelewu po wezwaniach które wysłaliśmy tuż po przelewie można uznać za przywłaszczenie i zawiadomić prokuraturę?
Odpowiedź: W opisanej sytuacji można złożyć zawiadomienie o przywłaszczeniu (art. 284 kk) natomiast wedle mojej wiedzy organy ścigania przeważnie umarzają postępowanie uznając, że w sprawie, w działaniu bezpodstawnie wzbogaconego brak znamion tego przestępstwa. Zauważmy, że przywłaszczenie to przestępstwo polegające na zawłaszczeniu cudzej rzeczy ruchomej lub prawa majątkowego przez osobę, która legalnie je posiadała, lecz zaczęła rozporządzać nimi jak właściciel, ignorując prawa uprawnionego. Bezpodstawne wzbogacenie natomiast, to uzyskanie korzyści majątkowej bez podstawy prawnej kosztem innej osoby wskutek jej pomyłki, oczywiście też prowadzące do powstania obowiązku zwrotu korzyści.
Dodatkowo, jeżeli bezpodstawnie w ten sposób wzbogacony zezna na przykład, że nie kwestionuje swego obowiązku zwrotu tych pieniędzy, ale aktualnie nie ma pieniędzy, to wątpię aby prokurator przedstawił mu zarzut przywłaszczenia. Wskaże drogę cywilną w której skuteczność Pan nie wierzy w tym przypadku. Co gorsza, nie można wykluczyć, że i w postępowaniu cywilnym nie zostanie zobowiązany do zwrotu. Takie przypadki są rzadkie, ale nie można wykluczyć (przeczytaj wpis do którego prowadzi pierwszy odnośnik poniżej – “Bezpodstawne wzbogacenie i brak obowiązku zwrotu”).
Zaktualizowano 09 października 2025 r.
O to to … Wystarczy jak dłużnik zezna, że ma zamiar oddać, zadeklaruje spłacanie w ratach i sprawa do umorzenia. A gdy oczywiście nie spłaca i ponownie zawiadomisz, to Ci odpiszą, że postępowanie było już prowadzone i odmówią wszczęcia. Parodia.
bankrut
13 lis 22 o 15:26
Miały zostać wdrożone jakieś zmiany ułatwiające szybkie odzyskanie omyłkowego przelewu, czy zostały wprowadzone?
Lidka
13 lis 22 o 17:53
Już kilka lat temu ale niewiele to daje; przydatne jest gdy omyłkowy przelew został wykonany wskutek pomyłki przy wpisywaniu rachunku bankowego i nieznane są dane odbiorcy przelewu; wtedy bank musi je udostępnić temu kto ten przelew omyłkowy wykonał. I bank musi na jego wniosek odbiorcę poinformować o tym, że otrzymał omyłkowy przelew.
admin
13 lis 22 o 18:20
To że bank powiadomi tego który otrzymał omyłkowy przelew, co to daje, nic.
Lidka
13 lis 22 o 19:49
Może na niektórych takie nazwijmy swego rodzaju upomnienie podziała i zwrócą. Istotne też może być to, że taki poinformowany beneficjent omyłkowego przelewu nie będzie mógł skutecznie bronić się przed zwrotem twierdząc, że nie miał świadomości tego, że otrzymał omyłkowy przelew i że te pieniądze przetracił wobec czego nie jest zobowiązany do ich zwrotu, bo już nie jest wzbogacony; więcej: https://pamietnikwindykatora.pl/bezpodstawne-wzbogacenie-i-brak-obowiazku-zwrotu/
admin
13 lis 22 o 20:48
Bezpodstawne wzbogacenie nie jest tożsame z przywłaszczeniem, ponieważ są to odrębne instytucje prawne o różnych przesłankach i konsekwencjach.
qoba321
14 lut 25 o 15:17
Zawiadomienie o przywłaszczeniu można wnieść, jeżeli wezwą wzbogaconego na przesłuchanie, to może przestraszy się i odda, jeżeli nawet nie całość, to chociaż część pieniędzy. Wzbogacony zapewne nie przeczyta wcześniej tej porady, więc nie będzie wiedział, że to nie jest przywłaszczenie.
Ola
9 paź 25 o 10:07