Windykator

Pytanie: Czy orzeczenie zakazu prowadzenia działalności gospodarczej może nastąpić tylko w przypadku uchybienia określonym przepisom prawa upadłościowego czy istnieją też inne przepisy na podstawie których sąd może orzec zakaz prowadzenia działalności gospodarczej?

Przeczytaj też: Egzekucje komornicze a rozpoczęcie działalności gospodarczej

Odpowiedź: Prawo upadłościowe a dokładniej przypadki wymienione w art. 373 i art. 374 prawa upadłościowego nie jest jedyną podstawą do orzeczenia zakazu prowadzenia działalności gospodarczej i w dalszej części wskazuję inne przepisy: kodeksu karnego skarbowego oraz kodeksu karnego. Jednak najpierw wymieńmy te zawarte w art. 373 prawa upadłościowego:

1. Sąd może orzec pozbawienie na okres od jednego do dziesięciu lat prawa prowadzenia działalności gospodarczej na własny rachunek lub w ramach spółki cywilnej oraz pełnienia funkcji zarządcy sukcesyjnego, członka rady nadzorczej, członka komisji rewizyjnej, reprezentanta lub pełnomocnika osoby fizycznej prowadzącej działalność gospodarczą w zakresie tej działalności, spółki handlowej, przedsiębiorstwa państwowego, spółdzielni, fundacji lub stowarzyszenia osoby, która ze swojej winy:
1) będąc do tego zobowiązana z mocy ustawy, nie złożyła w ustawowym terminie wniosku o ogłoszenie upadłości albo
1a) faktycznie zarządzając przedsiębiorstwem dłużnika, istotnie przyczyniła się do niezłożenia wniosku o ogłoszenie upadłości w ustawowym terminie, albo
2) po ogłoszeniu upadłości nie wydała lub nie wskazała majątku, ksiąg rachunkowych, korespondencji lub innych dokumentów upadłego, w tym danych w postaci elektronicznej, do których wydania lub wskazania była obowiązana z mocy ustawy, albo
3) jako upadły po ogłoszeniu upadłości ukrywała, niszczyła lub obciążała majątek wchodzący w skład masy upadłości, albo
4) jako upadły w toku postępowania upadłościowego nie wykonała innych obowiązków ciążących na nim z mocy ustawy lub orzeczenia sądu albo sędziego-komisarza, albo też w inny sposób utrudniała postępowanie.
1a. Mimo zaistnienia przesłanki, o której mowa w ust. 1 pkt 1, sąd może oddalić wniosek o orzeczenie zakazu prowadzenia działalności gospodarczej, jeżeli został złożony wniosek o otwarcie przyspieszonego postępowania układowego, postępowania układowego lub postępowania sanacyjnego, a rozmiar pokrzywdzenia wierzycieli jest nieznaczny.
2. Przy orzekaniu zakazu, o którym mowa w ust. 1, sąd bierze pod uwagę stopień winy oraz skutki podejmowanych działań, w szczególności obniżenie wartości ekonomicznej przedsiębiorstwa upadłego i rozmiar pokrzywdzenia wierzycieli.
3. Sąd może orzec pozbawienie na okres od jednego do dziesięciu lat prawa prowadzenia działalności gospodarczej na własny rachunek lub w ramach spółki cywilnej oraz pełnienia funkcji zarządcy sukcesyjnego, członka rady nadzorczej, członka komisji rewizyjnej, reprezentanta lub pełnomocnika osoby fizycznej prowadzącej działalność gospodarczą w zakresie tej działalności, spółki handlowej, przedsiębiorstwa państwowego, spółdzielni, fundacji lub stowarzyszenia osoby, wobec której:
1) już co najmniej raz ogłoszono upadłość, z umorzeniem jej długów po zakończeniu postępowania upadłościowego;
2) ogłoszono upadłość nie dawniej niż pięć lat przed ponownym ogłoszeniem upadłości.

Osobny przepis to art. 374. ust. 1 prawa upadłościowego który stanowi, że
sąd może orzec zakaz prowadzenia działalności gospodarczej, o którym mowa w art. 373 zakaz prowadzenia działalności gospodarczej i pełnienia niektórych funkcji, wobec dłużnika będącego osobą fizyczną, także jeżeli niewypłacalność dłużnika jest następstwem jego celowego działania lub rażącego niedbalstwa.

Przeczytaj też: Jednoosobowa działalność gospodarcza a komornik i upadłość konsumencka

Zakaz prowadzenia określonej (zaznaczam: określonej nie każdej) działalności gospodarczej i pozbawienie praw publicznych może zostać orzeczony także na podstawie art. 34 kks (kodeksu karnego skarbowego):

§ 2. Sąd może orzec środek karny zakazu prowadzenia określonej działalności gospodarczej w wypadkach określonych w art. 38 stosowanie nadzwyczajnego obostrzenia kary § 1 i 2 oraz w razie skazania sprawcy za przestępstwo skarbowe określone w art. 54 uchylanie się od opodatkowania § 1, art. 55 zatajenie prowadzenia działalności gospodarczej § 1, art. 56 podanie nieprawdy lub zatajenie prawdy albo niezawiadomienie o zmianie danych § 1, art. 63 wydawanie, sprowadzanie i sprzedaż wyrobów akcyzowych bez znaków akcyzy § 1–5, art. 63a sprzedaż wyrobów akcyzowych bez ich uprzedniego oznaczenia znakami akcyzy § 1, art. 64 wyprowadzenie ze składu podatkowego wyrobów akcyzowych bez znaków akcyzy w celu wywozu za granicę § 1–6, art. 65 nabywanie, przechowywanie, przewożenie lub przesyłanie wyrobów akcyzowych stanowiących przedmiot czynu zabronionego § 1, art. 66 niewłaściwe oznaczanie wyrobów akcyzowych znakami akcyzy § 1, art. 67 podrabianie lub przerabianie znaków akcyzy § 1 i 2, art. 68 niedopełnienie obowiązków w zakresie sporządzania spisów i oznaczania wyrobów akcyzowych znakami akcyzy § 1 i 2, art. 69 produkcja, import lub obrót wyrobami akcyzowymi bez urzędowego sprawdzenia, podawanie nieprawdziwych danych o wyprodukowanych wyrobach § 1–3, art. 69a naruszenie warunków zastosowania procedury zawieszenia poboru akcyzy § 1, art. 69b naruszenie przepisów ustawy w zakresie dostawy lub nabycia wewnątrzwspólnotowego wyrobów akcyzowych § 1, art. 69c naruszenie przepisów ustawy w zakresie przemieszczania wyrobów akcyzowych § 1, art. 70 przekazywanie osobie nieuprawionej lub przyjmowanie od osoby nieuprawnionej znaków akcyzy § 1, 2 i 4, art. 72 nieterminowe rozliczanie stanu zużycia znaków akcyzy, art. 73 niezachowanie warunków zwolnienia wyrobu akcyzowego z obowiązku oznaczania znakami akcyzy § 1, art. 73a zmiana przeznaczenia wyrobu akcyzowego § 1, art. 76 narażenie organu podatkowego na nienależny zwrot podatkowej należności publicznoprawnej § 1, art. 77 nieterminowe wpłacanie przez płatnika lub inkasenta pobranego podatku § 1, art. 78 nie pobieranie przez płatnika podatku lub pobieranie podatku w kwocie niższej od należnej § 1, art. 80f niedopełnienie obowiązków w zakresie informacji dotyczących schematu podatkowego § 1–4, art. 82 narażenie finansów publicznych na uszczuplenie przez poprzez nienależną wypłatę, pobranie lub niezgodne z przeznaczeniem wykorzystanie dotacji lub subwencji § 1, art. 83 udaremnianie lub utrudnianie wykonania czynności kontrolnych, audytowych lub dokonania nabycia sprawdzającego § 1, art. 85 wyłudzenie dokumentu dotyczącego warunków obrotu z zagranicą towarami lub usługami § 1 i 2, art. 86 naruszenie obowiązków celnych
§ 1 i 2, art. 87 oszustwo celne § 1 i 2, art. 88 naruszenie warunków procedury odprawy czasowej § 1 i 2, art. 89 naruszenie warunków zwolnienia towaru od należności celnej § 1 i 2, art. 90 usuwanie towaru lub środka przewozowego spod dozoru celnego § 1 i 2, art. 91 nabywanie, przechowywanie lub przewóz towaru stanowiącego przedmiot czynu zabronionego § 1, art. 92 narażenie organu na nienależny zwrot należności celnej lub umorzenie należności celnej należnej do zapłacenia § 1, art. 93 naruszenie przepisów o warunkach działalności wolnego obszaru celnego, składu wolnocłowego lub składu celnego, art. 97 wyłudzanie indywidualnych zezwoleń dewizowych § 1 i 2, art. 100 bezprawne wywożenie lub wysyłanie środków płatniczych za granicę przez rezydenta § 1, art. 101 bezprawne nabywanie lub zbywanie papierów wartościowych przez nierezydenta § 1, art. 102 nabywanie przez rezydenta udziałów, akcji lub nieruchomości bez zezwolenia dewizowego § 1, art. 103 zbywanie bez wymaganego zezwolenia papierów wartościowych w krajach trzecich przez rezydenta § 1, art. 104 otwieranie lub utrzymywanie rachunku bankowego przez rezydenta bez zezwolenia § 1, art. 106c dokonywanie w obrocie dewizowym z zagranicą rozliczeń pieniężnych bez zezwolenia § 1, art. 106d prowadzenie działalności kantorowej bez wpisu do rejestru § 1, art. 106j dokonanie przekazu związanego z obrotem dewizowym bez pośrednictwa uprawnionego banku § 1, art. 107 urządzanie lub prowadzenie gier hazardowych wbrew przepisom ustawy lub warunkom koncesji lub zezwolenia § 1–3, art. 107a urządzanie lub prowadzenie gier hazardowych bez urzędowego sprawdzenia lub urzędowych zamknięć § 1 oraz art. 110 trudnienie się sprzedażą losów – zakres czynu zabronionego.
§ 3. Pozbawienie praw publicznych sąd może orzec w wypadkach określonych w art. 38 stosowanie nadzwyczajnego obostrzenia kary § 1 i 2 w razie skazania na karę pozbawienia wolności na czas nie krótszy od lat 3.
§ 4. Zakazy wymienione w art. 22 katalog kar, środków karnych i środków zabezpieczających § 2 pkt 5 oraz pozbawienie praw publicznych orzeka się w latach, od roku do lat 5.

Przeczytaj też: Zajęcie wierzytelności przez urząd skarbowy

Z kolei art. 41 kk (kodeksu karnego) przewiduje nałożenie zakazu zajmowania określonego stanowiska, wykonywania zawodu lub działalności:

§ 1. Sąd może orzec zakaz zajmowania określonego stanowiska albo wykonywania określonego zawodu, jeżeli sprawca nadużył przy popełnieniu przestępstwa stanowiska lub wykonywanego zawodu albo okazał, że dalsze zajmowanie stanowiska lub wykonywanie zawodu zagraża istotnym dobrom chronionym prawem.
§ 1a. Sąd może orzec zakaz zajmowania wszelkich lub określonych stanowisk, wykonywania wszelkich lub określonych zawodów albo działalności, związanych z wychowaniem, edukacją, leczeniem małoletnich lub z opieką nad nimi na czas określony albo dożywotnio w razie skazania na karę pozbawienia wolności za umyślne przestępstwo przeciwko życiu lub zdrowiu na szkodę małoletniego. Sąd orzeka zakaz zajmowania wszelkich lub określonych stanowisk, wykonywania wszelkich lub określonych zawodów albo działalności, związanych z wychowaniem, edukacją, leczeniem małoletnich lub z opieką nad nimi na czas określony albo dożywotnio w razie skazania za przestępstwo przeciwko wolności seksualnej lub obyczajności na szkodę małoletniego.
§ 1aa. Sąd orzeka zakaz:
1) zajmowania wszelkich lub określonych stanowisk lub
2) wykonywania wszelkich lub określonych zawodów, lub
3) wykonywania wszelkiej lub określonej pracy na podstawie stosunku pracy, umowy agencyjnej, umowy zlecenia lub innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia, lub umowy o dzieło
– w organach i instytucjach państwowych i samorządu terytorialnego, a także w spółkach prawa handlowego, w których Skarb Państwa lub jednostka samorządu terytorialnego posiadają bezpośrednio lub pośrednio przez inne podmioty co najmniej 10% akcji lub udziałów, w razie skazania osoby pełniącej funkcję publiczną za przestępstwa określone w art. 228 łapownictwo pełniącego funkcję publiczną § 1 i 3–6, art. 230 płatna protekcja bierna § 1, art. 230a płatna protekcja czynna § 1, art. 250a łapownictwo wyborcze § 1 i 2, art. 271 poświadczenie nieprawdy § 3, art. 296a łapownictwo na stanowisku kierowniczym § 1, 2 i 4 oraz art. 305 zakłócanie przetargu publicznego § 1 i 2.
§ 1ab. W razie skazania innej osoby za przestępstwa określone w art. 229 przekupstwo § 1 i 3–5, art. 230 płatna protekcja bierna § 1, art. 230a płatna protekcja czynna § 1, art. 250a łapownictwo wyborcze § 1 i 2, art. 271 poświadczenie nieprawdy § 3, art. 296a łapownictwo na stanowisku kierowniczym § 1, 2 i 4 oraz art. 305 zakłócanie przetargu publicznego § 1 i 2 sąd może orzec zakaz, o którym mowa w § 1aa.
§ 1b. Sąd orzeka dożywotnio zakaz, o którym mowa w § 1a i 1aa, w razie ponownego skazania sprawcy w warunkach określonych w tych przepisach.
§ 2. Sąd może orzec zakaz prowadzenia określonej działalności gospodarczej w razie skazania za przestępstwo popełnione w związku z prowadzeniem takiej działalności, jeżeli dalsze jej prowadzenie zagraża istotnym dobrom chronionym prawem.

Przeczytaj też: Oszustwo gospodarcze – gdzie zgłaszać, kara

Bezpłatne porady: poczta@pamietnikwindykatora.pl